CASTELAO

CASTELAO

 (1886 - 1915)

DA INFANCIA Á PRIMEIRA MADUREZA.

Castelado foi criado na Pampa (onde emigrara o seu pai), Rianxo e máis adiante na Universidade compostelá, na que estuda medicina. Empeza a gañarse un posto na prensa galega como caricaturista.

1916-1929

O ARTISTA GALEGUISTA.

Durante os anos vinte Castelao convertese nunha figuara da arte galega.As obras máis destacadas son desta etapa. Os viaxes por Europa para desenvolver os estudos artísticos  e os `primeiros pasos en relación coa que será a súa futura vida política.

1930-1939

ESPLENDOR E TRAXEDIA: ESCRITOR E DIRIXENTE POLÍTICO.

A campaña polo Estatuto ou os seus repetidos escanos nas cortes de Madrid, compoñen unha gran sona en toda Galiza.Desenvolve unha gran actividade como escritor nos xornais.A guerra rompe a súa vida e condénao ao exilio. 

OBRAS LITERARIAS:

Narrativa:

-Un ollo de vidro.Memorias dun esqueletoo(1922). 

E unha conversa entre o narrador eo esqueleto que lembra secuencias da súa vida pasada, e dous paranarradores, colegas de cemiterio.

-Cousas(1926-1929).

Un texto crítico coa sociedade da época, resaltando as dificultades da vida dos galegos obligados a emigrar e angustiados pola pobreza.

-Retrincos(1934).

Colección de relatos de Castelao, composta por cinconarracións autobiográficas ("O segredo", "O inglés", "Peito de lobo", "O retrato" e "Sabela"), ordenadas cronoloxicamente e escritas cun mesmo criterio.

-Os dous de sempre(1941).

A obra trata sobre  a infancia, xuventude e madurez dos aldeanos de principio de siglo XX llamados Pedriño e Rañolas, os cales presentan distintas e de frontar a vida.

Teatro:

-Os vellos non deben de namorarse(1941).

Unha das obras máis populares do teatro galego escrita en Nueva York por Castelao como remedio para matar as horas de nostalgía. A historia dun vello que se namora dunha moza. Os personaxes son personaxes-tipo equivalentes, aínda que de diferente extracción social, que compoñen historias pechadas e xustapoñer. Ao final da obra, un epílogo reúne os tres vellos mortos no cemiterio, para que eles conten o propósito da farsa.

Ensaio:

Sempre en Galiza( escrito enter 1935 e 1944).

No libro inclúense artigos, ensaios, conferencias e discursos deCastelao, xunto a material concibido especificamente para a obra

CASTELAO E IMPORTANTE PARA TODOS OS GALEGOS PORQUE IMPULSOU A CULTURA EA LITERATURA. E nunca vergoña de ser galego e divulgou o galeguismo por todo o  mundo.

-Eu son un desgraciado por pagar tanta contribución.

-Máis desgraciado son eu por non pagar ninguha.

crítica dos elevados impostos elevados e aotra banda non os pagan.

Xa van alá moitos anos

Publicado o 29 de Xullo de 2013

Xa van alá moitos anos e aínda hoxe teño remorsos.

Non había antroido que deixasen de vir á miña casa dúas máscaras choqueiras. Sempre os dous mesmos esterqueiros, coas mesmas caretas, cos mesmos traxes, cos mesmos dios. Eles sabían un segredo amoroso da miña mocedade e tódolos anos viñas chantarmo na cara coas mesmas verbas, coas mesmas gargalladas paifocas. 

As dúas máscaras batían o chamador da miña porta tódolos domingos de antroido. Xustamente tódolos anos, no mesmo día e á mesma hora. Eu adoecía por descubrilos; pero endexamais logrei nin tan sequera unha sospeita guiadora. Eles chamaban, entraban, bruaban o meu segredo, rían a cachón e logo fuxían deixándome alporizado de carraxe.

Un ano convideinos con augardente… e púxenlles diante de si unha garrafa chea de purgante Leroy (meiciña que agora xa non se estila). Os choqueiros cheiraron o augardente, probárono con sospeita, baduaron algúns chiste á miña conta, arrombaron as gorxas e pouco a pouco foron enviando a garrafa enteira; de modo que a cada un cadroulle de tomar quince purgas, pola baixa. ¡Ían ven servidos os malpocados!

O meu divertimento durou pouco. Axiña de se marcharen comenzaron os remorsos a rillar na miña concencia. Eu era un criminal e o suor frío do arrepentimento corríame polo corpo. eu saín da casa en procura dos choqueiros. Cacheei as tabernas e bailes de tranca e as máscaras non apareceron; perguntei a moita xente e ninguén soupo darme razón deles. A mañanciña do luns colleume aínda na rúa, todo apouvigado, en procura dos choqueiros.

Endexamais volvín a velos diante de min. ¡Endexamais! E quedoume un remorso tremendo porque… ¿morrerían?

Trata sobre un taberneiro que invita aos seus amigos nas festas do entroido e lle da de beber tanto que despois se pregunta se morrerian polo camiño de volta a casa.